Bệnh đầu đen ở gà là một trong những bệnh thường gặp ở gà. Gà bị đầu đen không chỉ làm mất đi vẻ đẹp của gà mà còn ảnh hưởng đến giá trị của gà khi xuất bán. Làm thế nào để điều trị bệnh đầu đen ở gà? Có phương pháp điều trị cụ thể nào không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Giới thiệu về bệnh đầu đen ở gà
Theo tin tức từ SV388, bệnh đầu đen ở gà, còn gọi là Blackhead disease, do ký sinh trùng Histomonas meleagridis gây ra. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến ruột và gan, gây hoại tử, làm gà mệt mỏi, biếng ăn, tiêu chảy và cuối cùng dẫn đến tử vong. Mặc dù bệnh phổ biến nhất ở gà tây, nhưng gà nuôi thả vườn hoặc gà công nghiệp cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh được gọi là “đầu đen” vì màu sắc đặc trưng của đầu và mũi gà bị nhiễm bệnh chuyển sang màu đen hoặc xám đen, đặc biệt ở gà tây.
Nguyên nhân gây bệnh đầu đen ở gà
Theo như CEO Nguyễn Đình Lực chia sẻ, bệnh đầu đen ở gà do động vật nguyên sinh sống trong các mô ăn thịt của niêm mạc và gan gây ra. Đây là một loại giun ký sinh ở trực tràng, trứng của chúng có thể tồn tại trong đất nhiều năm. Khi gà ăn phải ấu trùng giun đất, chúng có thể lây nhiễm cho gà. Gà bệnh cũng thải vi khuẩn ra phân khi đại tiện và có thể lây nhiễm cho gà khỏe mạnh.
Theo thống kê, gà ở mọi lứa tuổi đều mắc bệnh đầu đen. Tuy nhiên, gà từ 2-3 tuần tuổi đến 3-4 tháng tuổi luôn dễ mắc bệnh nhất. Bệnh thường xuất hiện vào thời tiết nắng nóng mùa hè, cuối xuân đầu thu. Gà lớn tuổi dễ bị tái phát bệnh vào mùa đông.
Sự lây truyền bệnh đầu đen ở gà
Bệnh lây truyền qua thức ăn, nước uống chung, qua chất trám răng và trong môi trường của động vật có tiền sử bệnh lý mô. Vật chủ trung gian truyền bệnh đầu đen cho gà là giun đũa và gà lai. Trứng giun được truyền trực tiếp qua phân và tạo thành ổ chứa vi khuẩn gây bệnh ở gà.
Tuy nhiên, một khi gà đã nhiễm giun, chúng sẽ bị đất ăn và tồn tại rất lâu trong môi trường nuôi. Do đó, bệnh đầu đen ở gà rất khó diệt trừ trong khu vực chăn nuôi. Tỷ lệ tái nhiễm sau khi khỏi bệnh thường rất cao.
Lưu ý: Các tác nhân gây bệnh thực tế ở đây được lây truyền qua chi Histosporium. Không phải qua giun lai hay giun trung gian, vì vậy trong quá trình điều trị và phòng ngừa đầu đen ở gà, cần phải phân biệt để diệt trừ chúng.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh đầu đen ở gà
Thời gian ủ bệnh thường từ 1-4 tuần, tùy thuộc vào tình trạng nhiễm trùng thứ phát. Bệnh xảy ra ở cả dạng cấp tính và mãn tính, hiếm khi ở dạng mãn tính.
Dạng cấp tính của bệnh đầu đen ở gà
- Các triệu chứng đầu đen ở gà thường xuất hiện ở gà từ 2-4 tháng tuổi.
- Bệnh đầu đen xuất hiện đột ngột ở gà , gà đột nhiên yếu đi, đầu thò ra dưới cánh, đứng thẳng, dẹt và nhăn nheo.
- Chán ăn, sốt cao, tiêu chảy, phân vàng và có bọt, đôi khi có màu vàng, xanh lá cây, vàng, trắng và có máu
- Da đầu nhanh chóng chuyển sang màu xanh lá cây, rồi màu xanh đen.
- Khi bệnh kết thúc, nhiệt độ cơ thể giảm xuống mức bình thường. Con gà tìm kiếm ánh sáng mặt trời, nhắm mắt và đứng bất động, bất động.
- Bệnh đầu đen ở gà kéo dài trong thời gian dài, khiến gà rất gầy, run rẩy hoặc bị chuột rút liên tục, sau đó gà chết vì yếu.
Dạng cấp tính của bệnh đầu đen ở gà
- Bệnh thường gặp ở gà và gà tây già với các triệu chứng nghiêm trọng tương tự. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng thấp, gà vẫn khỏe mạnh và phát triển tốt.
- Ở gà, bệnh cầu trùng có các giai đoạn đầu đen tương tự như bệnh cầu trùng. Gà đầu tiên đi ngoài phân lỏng, sau đó phân sống chuyển sang màu nâu hoặc vàng xanh có lẫn máu. Sau 5-7 ngày, phân sẽ có máu, thậm chí có cả máu tươi như máu cá. Sau đó, phân được phủ kín bởi phân, tạo thành một khối đặc màu gạch nhạt. Khi gà chết, phân lỏng như sữa, loãng như nước.
- Bệnh đầu đen ở gà kéo dài 2-3 tuần và cuối cùng dẫn đến tử vong do suy nhược và ngộ độc.
Tổn thương bệnh đầu đen ở gà
- Bệnh đầu đen ở gà gây tổn thương nghiêm trọng đến gan và ruột thừa.
- Gan sưng to gấp 2-3 lần so với viêm xuất huyết. Ban đầu, các đốm đỏ sẫm xuất hiện trên bề mặt gan, khiến gan trông như đá cẩm thạch. Sau đó, chúng chuyển thành các khối u lao hoại tử màu trắng, hình hoa cúc, hay còn gọi là u Marek.
- Manh tràng bị viêm và thành manh tràng dày lên nhiều lần. Nội dung có thể nhớt, giống như máu cá hoặc máu kiết lỵ, hoặc có thể là kén trắng tinh.
- Trong nhiều trường hợp, ruột thừa rất lớn và dính chặt vào các cơ quan nội tạng khác. Đôi khi, khoang bụng bị loét, khiến các chất chứa trong khoang bụng rò rỉ vào khoang bụng, gây viêm phúc mạc nặng, gà sẽ chết nhanh chóng.
- Dễ mắc bệnh lỵ, viêm ruột, bệnh bạch cầu do bạch cầu bị mất.
Tác hại của bệnh đầu đen
Bệnh đầu đen gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chăn nuôi gà:
- Giảm năng suất thịt và trứng: Gà chậm lớn, gà đẻ giảm trứng hoặc trứng không đều.
- Gia tăng chi phí chăm sóc: Người nuôi phải tách đàn, điều trị, bổ sung thuốc và vitamin.
- Tỷ lệ chết cao: Bệnh có thể làm mất một phần lớn đàn, đặc biệt ở gà tây và gà con.
- Dễ lây lan trong đàn: Nếu không kiểm soát tốt môi trường và quản lý chuồng trại, bệnh nhanh chóng lan sang gà khỏe.
Cách phòng ngừa bệnh đầu đen ở gà
Phòng ngừa là biện pháp hiệu quả nhất để hạn chế thiệt hại do bệnh đầu đen. Một số biện pháp quan trọng gồm:
- Quản lý môi trường nuôi: Chuồng trại phải thoáng mát, khô ráo, nền chuồng sạch sẽ, hạn chế ẩm ướt và phân tích tụ. Vệ sinh định kỳ, khử trùng chuồng, máng ăn, máng uống. Tránh nuôi gà con, gà tây và gà trưởng thành chung nếu có nguy cơ nhiễm bệnh.
- Kiểm soát ký sinh trùng: Thường xuyên tẩy giun định kỳ cho gà, đặc biệt là giun đất và giun Capillaria. Không để gà ăn giun đất hoặc chất thải chứa ký sinh trùng.
- Dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất, protein để tăng sức đề kháng. Bổ sung vitamin A, D3, E giúp gà tăng miễn dịch, hạn chế ký sinh trùng xâm nhập.
- Tách và cách ly gà bệnh: Khi phát hiện gà có triệu chứng, tách gà bệnh ra chuồng riêng, hạn chế tiếp xúc với đàn khỏe. Xử lý chất thải và vệ sinh chuồng trại sau khi gà bệnh được tách.
- Sử dụng thuốc phòng ngừa: Một số thuốc chống ký sinh trùng và hỗ trợ gan có thể được sử dụng theo hướng dẫn thú y. Không tự ý dùng thuốc mà chưa được chỉ định, tránh lạm dụng gây kháng thuốc.
Cách điều trị triệt để bệnh đầu đen ở gà
Để điều trị và diệt trừ bệnh đầu đen ở gà, có thể tiêm thuốc chứa doxycycline. Hoặc trộn với thức ăn và nước uống cho gà, nước có chứa thuốc. Sulfamonomethoxine hoặc doxycycline (theo liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất), thuốc bổ gan, vitamin, enzyme tiêu hóa, thuốc tăng cường sức khỏe và gà.
Liên quan đến việc điều trị bệnh, cần tăng cường chăm sóc và dinh dưỡng, cải thiện vệ sinh môi trường và phun thuốc sát trùng chuồng trại và xung quanh.
Hy vọng những kinh nghiệm và cách điều trị bệnh đầu đen ở gà trong bài viết trên sẽ giúp ích cho bà con nông dân trong quá trình chăn nuôi, đồng thời phòng ngừa các bệnh cho vật nuôi.
